Đăng ký thành viên

Giá điện bán buôn của Australia tăng gấp đôi trong vòng một năm

Sự tăng vọt về chi phí sản xuất điện chủ yếu là do nhiên liệu hóa thạch đắt hơn…

Đường dây điện gần Nhà máy điện Liddell ở bang New South Wales (Ảnh st)

Giá bán buôn điện trên thị trường điện trọng yếu nhất ở Australia tiếp tục tăng trong các tháng đầu năm 2022, thậm chí tăng hơn gấp đôi so với giá một năm trước đó, nguyên nhân được cho là do giá nhiên liệu hóa thạch cao hơn và độ tin cậy của các nhà máy nhiệt điện than giảm.

Trong khi đó, theo báo cáo quý về động lực năng lượng của Cơ quan Điều hành Thị trường Năng lượng Australia (AEMO), tỉ lệ năng lượng tái tạo trên thị trường đã tăng lên hơn 30%, đẩy lượng phát thải cacbon của ngành điện từ gây ô nhiễm nhất xuống mức thấp mới.

Giá bán buôn điện trung bình đạt 87 AUD/MWh trong 3 tháng đầu năm 2022, tăng 141% so với năm 2021, và cao hơn 70% so với ba tháng cuối năm 2021. Tính đến cuối quý I/2022, mức giá trung bình ở 4 bang đất liền miền đông là 94 AUD/MWh, cao hơn so với mức trung bình là 65 AUD/MWh vào cuối năm 2021.

Trong quý I/2022, công suất phát điện tại các nhà máy nhiệt điện than bitum ở bang New South Wales (NSW) và bang Queensland đã giảm trung bình 456MW. Tính khả dụng đã giảm 3% xuống mức thấp nhất trong quý I ít nhất kể từ năm 2002.

AEMO cho biết, việc các tổ máy phát điện yếu kém này không sẵn sàng cùng với nhu cầu điện cao hơn, đặc biệt là trong đợt nắng nóng ở bang Queensland - đã gây ra sự phân cách giữa các bang đang phải đối mặt với mức giá cao hơn “đáng kể” so với các bang Victoria, South Australia và  Tasmania.

Bà Violette Mouchaileh, Giám đốc điều hành AEMO cho biết: “Trùng hợp với việc ngừng hoạt động ngoài kế hoạch của các nhà máy nhiệt điện than, bang Queensland đã trải qua những đợt nhu cầu điện cao đáng kể, nên gây ra biến động giá tổng thể tăng thêm 47 AUD/MWh làm mức giá trung bình trong quý I của khu vực thành 150 AUD/MWh, cao thứ hai so với bất kỳ quý nào kể từ năm 1998.”

Sự nhảy vọt về giá bán buôn điện đã được tính vào hóa đơn điện gửi đến các hộ gia đình và các doanh nghiệp. Các chi phí phụ trội cũng sẽ gây ra lạm phát giá tiêu dùng cao nhất kể từ khi thuế GST (thuế hàng hóa và dịch vụ) được áp dụng cách đây hơn 20 năm.

Tỉ lệ các nguồn năng lượng tái tạo tiếp tục chiếm thị phần lớn hơn trên thị trường (Ảnh st)

Chính phủ đã nêu rõ trong dự thảo ngân sách rằng “Chính phủ đang thực hiện cam kết đảm bảo nguồn cung cấp năng lượng với giá cả phải chăng, đáng tin cậy và đã đạt được mục tiêu giá điện bán buôn dưới 70AUD/MWh”.

Trong khi đó, Công Đảng cho rằng kế hoạch đẩy nhanh việc xây dựng hệ thống truyền tải điện và các cơ sở hạ tầng khác sẽ cung cấp nhiều năng lượng tái tạo hơn và buộc giá điện giảm xuống. Người tiêu dùng sẽ phải trả chi phí thiết bị cao hơn nhưng việc thay đổi như vậy là cần thiết vì các nhà máy sử dụng nhiên liệu hóa thạch đã già cỗi, vận hành tốn kém ít có khả năng có thế thay thế bằng các thiết bị tương tự.

AEMO cho biết giá bán buôn trung bình đã cao hơn gần 25% so với con số trong ngân sách liên bang, trong đó giá thầu các nhà máy nhiệt điện than trên thị trường đang gia tăng do chi phí nhiên liệu tăng.

Bà Mouchaileh cho biết: “So với quý đầu năm 2021, hơn 3.000MW công suất nhiệt điện than bitum đã chuyển từ dải mức giá thấp hơn lên trên 60 AUD/MWh - mức thay đổi trong một quý lớn nhất so với năm trước kể từ năm 1998”. Sự thay đổi này bắt đầu trước khi giá than toàn cầu tăng vọt do chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraina.

Giá khí đốt cũng đã tăng 70% so với một năm trước đó. Giá ở mức gần kỷ lục trên tất cả các thị trường AEMO, trung bình 9,93 AUD mỗi gigajoule (1 GJ xấp xỉ 278 kWh), so với mức trung bình 6,05 AUD/GJ trong quý I năm 2021. Giá khí đốt kỷ lục được thiết lập ở các bang Victoria, Brisbane và Adelaide, trong khi Sydney đạt mức cao thứ hai trong quý I.

Các nguồn năng lượng tái tạo tiếp tục chiếm phần lớn hơn trên thị trường, với công suất cũng như sản lượng đều tăng. Sản lượng điện gió và điện mặt trời quy mô lưới điện tăng 743MW lên mức kỷ lục hàng quý là 4.190MW. Điện mặt trời quy mô nhỏ, chủ yếu là trên mái nhà, đã tăng thêm 460MW công suất. Tỉ lệ điện tái tạo tổng đạt 33,7% nguồn cung.

Vì chi phí nhiên liệu cho điện gió, điện mặt trời và thủy điện gần như bằng không nên việc mở rộng các nguồn điện này khiến 6,6% tổng các khoảng điều độ trên thị trường điện quốc gia ở mức giá giao ngay là “âm” hoặc “bằng không”. 

Phát thải trên thị trường điện quốc gia, chiếm khoảng 80% nhu cầu sử dụng của Australia, đạt mức thấp kỷ lục trong quý đầu tiên ở mức 30,4 triệu tấn CO₂ tương đương, thấp hơn 4% so với một năm trước đó.

Giá bán buôn tăng vọt trong quý I có thể có cách để cải thiện. AEMO cho biết các triển vọng bị ảnh hưởng bởi thời gian đóng cửa các nhà máy ở bang NSW và sự trở lại chậm trễ của các tổ máy chính khi mất điện, bao gồm các Nhà máy Callide C4 và Swanbank E ở bang Queensland.

Chi phí nhiên liệu dự kiến cũng cao hơn, đặc biệt là ở bang NSW, nơi có giá tăng cao kéo dài đến năm 2025. Giá tương lai ở bang này tăng thêm 51 AUD/MWh trong quý II lên 131 AUD/MWh, cao nhất trong số các bang và vượt quá mức cao nhất ở bang Victoria sau vụ Nhà máy nhiệt điện than nâu Hazelwood đóng cửa vào năm 2017.

Ngược lại, giá năm 2023 của bang Queensland ở mức 108 AUD/MWh, bang South Australia là 78 AUD/MWh, trong khi giá của bang Victoria là thấp nhất trong số các bang trên đất liền ở mức 61 AUD/MWh.

Tại bang Western Australia (WA), nhu cầu vận hành tăng 5,9% so với tháng 3 năm 2021. “Nhiệt độ cao kéo dài đã góp phần khiến thị trường WA ghi nhận nhu cầu vận hành tối đa cao thứ hai là 3.980MW vào ngày 19/1/2022.” Như vậy chỉ thấp hơn 26MW so với kỷ lục được thiết lập vào tháng 2/2016.

Biên dịch: Bùi Thị Thu Hường

Theo “the Guardian”