Đăng ký thành viên

Smart Grid giúp hộ gia đình tiết kiệm, quản lý tiêu thụ điện hiệu quả

Việc ứng dụng lưới điện thông minh (Smart Grid) giúp các hộ gia đình tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả sử dụng điện.

Trong bối cảnh nhu cầu sử dụng điện của các hộ gia đình ngày càng tăng cao, đặc biệt ở các đô thị lớn, giải pháp lưới điện thông minh được xem như một xu hướng tất yếu nhằm nâng cao hiệu quả vận hành và tiết kiệm năng lượng.

Không chỉ đơn thuần là hệ thống cung cấp điện, lưới điện thông minh còn tích hợp công nghệ thông tin, cảm biến và dữ liệu lớn, cho phép người dùng và nhà cung cấp theo dõi, kiểm soát tình hình tiêu thụ điện theo thời gian thực. Điều này mang lại lợi ích trực tiếp cho các hộ gia đình trong việc điều chỉnh thói quen tiêu thụ điện hợp lý hơn.

Trung tâm Điều độ hệ thống điện TP.HCM - Ảnh: EVNHCMC

Một trong những tính năng nổi bật của lưới điện thông minh là khả năng cung cấp thông tin chi tiết về mức sử dụng điện theo từng khung giờ, từng thiết bị.

Thay vì chỉ nhận hóa đơn điện cuối tháng, người dùng có thể biết rõ thiết bị nào tiêu thụ nhiều điện nhất, thời điểm nào gây ra chi phí cao nhất, từ đó đưa ra quyết định tiết kiệm.

Không chỉ dừng ở việc giảm hóa đơn điện, lưới điện thông minh còn mang ý nghĩa quan trọng đối với hệ thống điện quốc gia.

Khi các hộ gia đình có thể điều chỉnh mức sử dụng điện theo tín hiệu từ lưới, tình trạng quá tải vào giờ cao điểm sẽ được giảm thiểu, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng. Đồng thời, việc phân bổ nguồn điện hợp lý cũng giúp các nhà máy điện vận hành ổn định, giảm phát thải khí nhà kính và hướng đến mục tiêu phát triển bền vững.

Theo số liệu của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), giai đoạn 2020-2024 đã có hàng triệu công tơ điện tử được lắp đặt trên toàn quốc, trong đó nhiều hộ gia đình đã được tiếp cận với tiện ích giám sát và cảnh báo tự động.

Một báo cáo thí điểm ở Đà Nẵng cho thấy, sau một năm sử dụng công tơ thông minh, trung bình mỗi hộ tiết kiệm khoảng 12% lượng điện tiêu thụ, tương đương giảm chi phí hàng trăm nghìn đồng mỗi tháng. Con số này tuy nhỏ với từng hộ, nhưng nhân lên hàng triệu hộ gia đình thì sẽ trở thành nguồn lực lớn trong việc giảm áp lực cung ứng điện.

Hiện nay việc thanh toán tiền điện trực tuyến đã dễ dàng hơn nhiều với sự hỗ trợ của các app - Ảnh: VNpay

Ý kiến từ các chuyên gia cũng cho thấy lưới điện thông minh không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là bước tiến trong thay đổi hành vi tiêu dùng.

PGS-TS Nguyễn Thái Sơn, chuyên gia năng lượng, Trường đại học Bách khoa TP.HCM nhận định: “Nếu chỉ dựa vào công nghệ mà không thay đổi thói quen sử dụng điện thì hiệu quả chưa thể đạt tối đa. Lưới điện thông minh cung cấp công cụ và dữ liệu, nhưng điều quan trọng là người dân cần ý thức được lợi ích dài hạn khi sử dụng điện tiết kiệm, cả cho kinh tế hộ gia đình và cho xã hội”.

Để hệ thống này phát huy hiệu quả, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước, doanh nghiệp và người tiêu dùng. Về phía cơ quan quản lý, việc đầu tư hạ tầng lưới điện thông minh phải gắn liền với cơ chế giá điện linh hoạt, khuyến khích người dân sử dụng điện vào giờ thấp điểm.

Các doanh nghiệp cung cấp điện cần tiếp tục đẩy mạnh triển khai công tơ điện tử, xây dựng ứng dụng trực quan, dễ dùng, để người dân dễ dàng nắm bắt và thay đổi hành vi tiêu thụ. Bên cạnh đó, việc truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng cũng giữ vai trò quan trọng, bởi lưới điện thông minh sẽ khó đạt hiệu quả nếu người dùng không sẵn sàng tham gia.

Một số quốc gia trong khu vực đã có nhiều kinh nghiệm trong triển khai lưới điện thông minh, từ đó mang lại những kết quả đáng chú ý. Tại Singapore, hệ thống giám sát điện thông minh được áp dụng rộng rãi, giúp người dân tiết kiệm bình quân 20% lượng điện tiêu thụ mỗi năm. Hàn Quốc cũng phát triển thành công các khu đô thị thông minh, trong đó mỗi hộ gia đình có thể tự động điều chỉnh hệ thống chiếu sáng, điều hòa và thiết bị gia dụng theo khung giờ tối ưu, vừa giảm chi phí vừa bảo vệ môi trường.

Về phía người dân, việc tiếp nhận và sử dụng hiệu quả lưới điện thông minh sẽ góp phần trực tiếp vào cải thiện chất lượng sống. Thay vì bị động chờ hóa đơn điện, các hộ gia đình giờ đây có thể chủ động lập kế hoạch chi tiêu cho điện năng, cân đối ngân sách gia đình, đồng thời góp phần chung tay bảo vệ môi trường. Những gia đình có con nhỏ, người già hoặc sử dụng nhiều thiết bị điện liên tục sẽ càng hưởng lợi rõ rệt từ việc theo dõi chi tiết lượng điện tiêu thụ hằng ngày.

Trong tương lai gần, lưới điện thông minh sẽ còn được kết hợp với các nguồn năng lượng tái tạo phân tán, như điện mặt trời áp mái, để hình thành hệ sinh thái năng lượng khép kín ở cấp hộ gia đình. Khi đó, mỗi hộ không chỉ tiêu thụ điện một cách tối ưu mà còn có thể bán phần điện dư trở lại lưới, tạo ra nguồn thu bổ sung. Đây là bước đi quan trọng hướng tới nền kinh tế năng lượng tuần hoàn, đồng thời giảm phụ thuộc vào nhiên liệu hóa thạch.

Có thể thấy, lưới điện thông minh không chỉ là một giải pháp công nghệ hiện đại mà còn là đòn bẩy giúp các hộ gia đình tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng và góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Với sự đồng thuận của nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng, hệ thống này hứa hẹn sẽ mang lại lợi ích bền vững cho cả hiện tại và tương lai.

Nguyễn Minh Cường st

Theo thegioi.vn